مهارتهای زندگی توانایی‌هایی هستند که با تمرین مداوم پرورش می‌یابند و شخص را برای روبه‌رو شدن با مسایل روزانه زندگی، افزایش توانایی‌های روانی، اجتماعی و بهداشتی آماده می‌کنند. سازمان جهانی بهداشت مهارتهای زندگی را چنین تعریف نموده است: توانایی انجام رفتار سازگارانه و مثبت به گونه‌ای که فرد بتواند با چالشها و ضروریات زندگی روزمره خود کنار بیاید.
احتمالا بر این موضوع توافق داریم که ما ایرانی ها باید بیشتر به مهارت های زندگی بپردازیم. واقعیت این است که مهارت های زندگی برای افراد و شرایط مختلف تفاوت دارد. برای پدر و مادری که فرزند نوجوان دارد،روابط دختر و پسر از اهمیت بالایی برخوردار است. باید توجه داشت نوجوانا در سن بسیار حساسی به سر می برند و رفتار غلط والدین می تواند نتایج خطرناکی به همراه داشته باشد. برای مثال فرار از خانه، روابط جنسی و حتی بارداری در دوران نوجوانی و ... از اثرات خطرناک عدم آشنایی خانوده ها با رفتار با فرزندان هستند.
برای جوانانی که قصد ازدواج دارند آگاهی از شرایط ازدواج موفق حیاتی است. متاسفانه به دلیل تغییر شرایط زندگی و درگیری زیاد افراد با کار موضوع ازدواج به شدت کاهش داشته و دوام آن اندک شده است. یک بخش بزرگی از این مشکلات به دلیل نبود مهارتهای ازدواج است که ارائه آنها به جوانان ضروری است.
برای یک زوج جوان احتمالا شناخت تفاوتها و تشابهات زن و مرد ضروری هستند. طبیعی است که زن و مرد کاملا با هم مشابه نیستند و در عین حال کاملا ناهنگون نیز نخواهند بود . برای تنظیم روابط درست باید تشابهات و تفاوتها را دانست تا درست عمل کرد.
زوجی که قصد فرزندآوری دارند می خواهند بدانند تک فرزندی یا چند فرزندی کدام درست است؟ جالب است بدانید که بسیاری معتقدند بهتر است یک فرزند داشته باشیم اما واقعا او را در رفاه و امکانات زیاد بزرگ کنیم. در حالی که این کار می تواند مشکلات زیادی را برای خانواده بوجود بیاورد. حقیقتا باید مهارت ها و آموزش های مورد نیاز به جوانان داد. شاید حتی به نوجوانان. متاسفانه بالا رفتن سن ازدواج سبب شده بسیاری از زوج ها امکان چند فرزند داشتن را از دست بدهند.
خانواده ای که صاحب فرزند هستند برایشان مهارت تربیت فرزند ضروری است. تربیت نادرست فرزند می تواند نتایج مخربی در زندگی خانواده و اجتماع داشته باشد. به طور حتم ایجاد مهارت تر بیت فرزند در پدر و مادر برای بهبود کیفیت زندگی فردی و اجتماعی ضروری است.
بر این اساس و با توجه به اهمیت آموزش مهارت های زندگی تصمیم داریم در این پست و پست های بعدی به صورت کاربردی اقدام به تشریح مهارتهای زندگی کنیم. ابتدا اجازه دهید 10 مهارت ضروری برای زندگی موفق را تشریح کنیم و در پست های بعدی به موضوعات دیگر بپردازیم.
مهارت های 10 گانه زندگی
اما نکته اینجاست که مهارت های زندگی را از کجا باید آموخت؟ تصمیم داریم مهارت های زندگی را با شما مطرح نماییم. ابتدا اجازه دهید 10 مهارتی که هر فرد باید بداند را مطرح کنیم:
- مهارت خودآگاهی: مهارت خودآگاهی توانایی شناخت نقاط ضعف و قوت هر فرد است. اگر هر فرد بتواند تصویری واقع‌بینانه از خود کسب کند و نیازها و تمایلاتش را به خوبی بشناسد، می‌تواند با حقوق فردی، اجتماعی و مسئولیت‌های فردی و اجتماعی‌اش آشنا شود.
- مهارت همدلی همدلی به این معنی است که فرد در هر شرایطی، چه خوب و چه بد، بتواند دیگران و مشکلاتشان را درک کند. به این ترتیب، دیگران را دوست دارد و دیگران نیز او را دوست دارند و به هم توجه می‌کنند که در نتیجه روابط اجتماعی افراد با یکدیگر بهتر می‌شود.
- مهارت روابط بین فردی این مهارت، مشارکت و اعتماد واقع‌بینانه و همکاری با دیگران را مشخص می‌کند و موجب می‌شود تا روابط دوستانه‌ای را با دیگران ایجاد کند و دوستی‌های ناسالم را خاتمه دهد تا کسی از چنین روابطی آسیب نبیند.
- مهارت ارتباط موثر با کسب این مهارت، افراد می‌آموزند برای درک بهتر دیگران، به شیوه‌ای درست، به صحبت‌های آنها گوش دهند. همچنین فرد بتواند نیازها و احساسات خودش را با دیگران درمیان بگذارد تا هم نیازهای دیگران و هم نیازهای خودش برآورده شود و در نتیجه ارتباطی رضایت‌بخش شکل گیرد.
- مهارت مقابله با فشار عصبی زندگی در دنیای مدرن با فشارهای روحی و روانی بسیاری همراه است. اگر این فشارها بیش از حد به طول بینجامد، بر زندگی افراد تأثیر منفی می‌گذارد و زمینه‌ساز بروز مشکلات جدی می‌شود. با آموختن این مهارت، افراد هیجان‌های مثبت و منفی را در خود و دیگران می‌شناسند و سعی می‌کنند واکنشی نشان دهند که این عوامل مشکلی برای آنها ایجاد نکند.
- مهارت مدیریت هیجان هر انسانی در زندگی خود با هیجانات گوناگونی ازجمله غم، خشم، ترس، خوشحالی، لذت و موارد دیگر مواجه است که همه این هیجانات بر زندگی او تأثیر می‌گذارد. شناخت و مهار این هیجانات، همان مدیریت هیجان است. برای کسب این مهارت، فرد به‌طور کامل باید بتواند احساسات و هیجانات دیگران را نیز درک و به نوعی این هیجانات را مهار کند.
- مهارت حل مسأله زندگی سرشار از مسائل ساده و پیچیده است. با کسب این مهارت، بهتر می‌توانیم مشکلات و مسائلی را که هر روز در زندگی برایمان رخ می‌دهند، از سر راه زندگی‌مان برداریم.
- مهارت تصمیم‌گیری برای برداشتن هر قدمی در زندگی باید تصمیم‌گیری کنیم، مسیر زندگی انسان را تصمیم‌گیری کنیم، مسیر زندگی انسان را تصمیم‌گیری‌های او مشخص می‌کند. با آموختن این مهارت، اهداف خود را واقع‌بینانه تعیین و از میان راه‌حل‌های موجود بهترین را انتخاب می‌کنیم و مسئولیت عواقب آن را نیز به عهده می‌گیریم.
- مهارت تفکر خلاق تفکر یکی از مهمترین مهارتهای زندگی است. مهارت تفکر خلاق، همان قدرت کشف، نوآوری و خلق ایده‌ای جدید است تا در موارد گوناگون بتوانیم راهی جدید و موثر بیابیم. با آموختن تفکر خلاق، هنگام مواجهه با مشکلات و دشواری‌ها احساسات منفی را به احساسات مثبت تبدیل می‌کنیم. هنگامی که تفکر خلاق را می‌آموزیم، دیگر مشکلات زندگی مزاحم ما نیستند، بلکه هرکدام فرصتی هستند تا راه‌حل‌های جدید بیابیم و مشکلات را به‌گونه‌ای حل کنیم که کسی تاکنون این کار را نکرده باشد.
- مهارت تفکر نقادانه مهارت تفکر نقادانه موجب می‌شود هرچیزی را به سادگی قبول یا رد نکنیم و پیش از آن، موضوع مورد نظر را به خوبی مورد بررسی قرار دهیم و پس از آن، در مورد رد یا پذیرش آن تصمیم‌گیری کنیم. با آموختن تفکر نقادانه فریب دیگران را نمی‌خوریم و به عاقبت امور به خوبی فکر می‌کنیم و دقیق و درست تصمیم می‌گیریم و ارتباطات درستی برقرار می‌کنیم.
در پست های بعدی به موضوعات دیگری خواهیم پرداخت که در زندگی خانواده ها مورد نیاز هستند.